Nagietek lekarski
Nazwy ludowe: paznogietek, stulik, miesięcznica, paznokietek.
Ang. common marigold; franc. souci officinal; niem. Ringelblume; ros. nogotki aptecznyje.
Roślina roczna, występująca na obszarach śródziemnomorskich. W Polsce powszechnie uprawiana jako roślina ozdobna.
Surowcem leczniczym jest kwiat nagietka (Flos Calendulae), zawierający fitosterole, saponiny, karotenoidy, gorycze, kwasy organiczne, flawonoidy, śluzy, sole mineralne (znaczne ilości magnezu), substancje żywicowe.
Kwiat nagietka pobudza czynności wydzielnicze żołądka i wątroby, zwiększając wytwarzanie soku żołądkowego oraz żółci, zmniejsza przepuszczalność ścian naczyń włosowatych, działa przeciwskurczowo na przewód pokarmowy oraz drogi żółciowe, wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przyspiesza gojenie ran, ponadto działa wzmacniająco na organizm.
Przetwory z nagietka znajdują zastosowanie w leczeniu stanów zapalnych wątroby, dróg żółciowych, żołądka, jelit, w niedokwaśności, chorobie wrzodowej. Zewnętrznie w stłuczeniach, uszkodzeniach skóry, żylakach oraz jako płukanka w zapaleniu jamy ustnej.
Powrót
Naparstnica purpurowa
Nazwy ludowe: psi palec, dzwony zmarłych, rękawiczka Naszej Pani, palce wróżek.
Ang. fairy fingers, common foxglove; franc. digitale pourprée; niem. roter Fingerhut; ros. naperstyanka.
Bylina występująca w zachodniej i środkowej Europie oraz północnej Afryce. W Polsce spotykana w Sudetach i Karpatach.
Surowcem zielarskim jest liść naparstnicy purpurowej (Folium Digitalis purpureae), zawierający glikozydy nasercowe, flawonoidy, glikozydy saponinowe, garbniki, kwasy organiczne, śluzy.
Naparstnica purpurowa, dzięki zawartości glikozydów kardenolidowych, działa na mięsień sercowy, zwiększając siłę skurczu serca, obniżając tętno, poprawiając krążenie, likwidując jednocześnie zastoje żylne i obrzęki.
Przetwory z naparstnicy znajdują zastosowanie w leczeniu niewydolności serca oraz zaburzeniach krążenia, jednakże ze względu na toksyczność, naparstnicę należy stosować wyłącznie z przepisu i pod kontrolą lekarza.
Powrót
Nawłoć pospolita
Nazwy ludowe: złota dziewica, włoć, urasz, polska mimoza, złota rózga.
Ang. golden rod; franc. verge d'or; niem. echte Goldrute; ros. zołotaja rozga.
Bylina, występująca w Europie, Azji, północnej Afryce. W Polsce pospolita na niżu oraz terenach górzystych, porasta zarośla oraz suche lasy.
Surowcem leczniczym jest ziele nawłoci (Herba Solidaginis), zawierające garbniki, saponiny, olejek eteryczny, flawonoidy, substancje śluzowe.
Nawłoć pospolita wykazuje właściwości silnie moczopędne, ściągające, przeciwzapalne (dzięki rutynie uszczelnia ściany naczyń włosowatych) oraz odtruwające.
Przetwory z nawłoci znajdują zastosowanie jako środek moczopędny, rozkurczowy i dezynfekujący w stanach zapalnych dróg moczowych, m.in. w zapaleniu pęcherza moczowego, moczowodów, kłębków i miedniczek nerkowych, również w skazie moczanowej i kamicy moczowej. Ponadto nawłoć stosowana jest w nieżytach przewodu pokarmowego, biegunkach, nadmiernej fermentacji, w drobnych krwawieniach przewodu pokarmowego, a także jako środek ogólnie odtruwający. Zewnętrznie jako płukanka w zapaleniu jamy ustnej oraz do irygacji pochwy.
Powrót
Nostrzyk żółty
Nazwy ludowe: tatarska trawa, nozderek, nostrzyk lekarski.
Ang. common melilot, yellow sweet clover; franc. mélilot officinal; niem. echter Steinklee; ros. donnik aptecznyj.
Roślina roczna lub dwuletnia, występująca w Europie, środkowej Azji oraz Ameryce Północnej. W Polsce powszechna na niżu, porasta łąki, zarośla, przydroża.
Surowcem leczniczym jest ziele nostrzyka (Herba Meliloti), zawierające kumarynę, melilotynę, flawonoidy, garbniki, kwasy organiczne, olejek eteryczny, sole mineralne.
Ziele nostrzyka wykazuje właściwości przeciwkrzepliwe, wzmacnia ściany naczyń krwionośnych, poprawia przepływ krwi przez naczynia żylne, przez co usprawnia krążenie obwodowe i mózgowe. Ponadto działa przeciwzapalnie, uspokajająco, poprawia również trawienie.
Przetwory z nostrzyka znajdują zastosowanie głównie zewnętrznie - w postaci przemywań, kataplazmów, lewatyw i kompresów - w takich schorzeniach jak: zapalenie spojówek, przemęczenie wzroku, wrzody, trądzik, trudno gojące się rany. Wewnętrznie zalecany w zakrzepowym zapaleniu żył, miażdżycy naczyń wieńcowych, żylakach (w tym żylakach odbytu), zapaleniu naczyń chłonnych, a także bezsenności, migrenowych bólach głowy, nadmiernej pobudliwości nerwowej. Ziela nostrzyka nie należy stosować długotrwale, gdyż może powodować krwawienia wewnętrzne (działanie kumaryny).
Powrót